Ovulatie checken: de ins- & outs

Binnen een cyclus van een maand is er maar een klein tijdsbestek waarin je als vrouw daadwerkelijk vruchtbaar bent en zwanger kan worden. In feite zijn het maar zo’n 2 tot 3 dagen, waarin je fertiliteit piekt. Wil je graag zwanger worden, dan is het handig om te weten wanneer die paar dagen precies vallen, zodat je erop in kunt spelen. Niet iedereen ovuleert namelijk rond dag 13. Bij jou zou best eens dag 8 of 9 kunnen zijn. Er zijn verschillende methodes waarmee je kunt checken wanneer je ovulatie plaats gaat vinden en wanneer dus je vruchtbare dagen zijn. Niet alleen leer je zo je lichaam beter kennen, het geeft ook meer houvast en rust gedurende de maand. We zetten de verschillende manieren van ovulatie checken, met hun voor- en nadelen, voor je op een rijtje:

De ovulatietest

Een manier om je ovulatie te achterhalen is door een ovulatietest te gebruiken. Vlak voordat je ovuleert, maakt je lichaam een hele stoot Luteïniserend Hormoon (LH) aan. Het LH hormoon  stimuleert namelijk de eisprong. Zo’n twee dagen voor de eisprong is de hoeveelheid van dit hormoon in je lichaam het hoogst, wat een ovulatietest op kan pikken en terug kan koppelen. Zo’n test meet namelijk het LH gehalte in je urine (of soms speeksel). Hij laat dan een streepje zien, of soms een smiley. Nu weet je dat je eisprong eraan komt, en je vruchtbare dagen aanbreken.

Temperaturen

Een andere manier die vaak gebruikt wordt, is het temperaturen. Je temperatuur, gemeten op steeds hetzelfde moment van de dag, kan je veel vertellen over waar je in je cyclus bent:

• Voor de eisprong is de temperatuur iets lager dan na de eisprong. Meestal is de ochtendtemperatuur ongeveer 36,5 C.
• Gemiddeld genomen stijgt hij rond de eisprong met 0,2 C tot 0,5 C, veroorzaakt door het stijgend progesteron in je lichaam. De eisprong vindt plaats 2 dagen vóór tot 1 dag ná de temperatuurstijging. Weet je wanneer die stijging komt, dan weet je ook wanneer je vruchtbaar bent.
• Als je zwanger blijkt te zijn, blijft je temperatuur hoog. Een soort vroege zwangerschapstest dus!
• Word je ongesteld, dan daalt je temperatuur vlak vóór, of op de eerste dag van je menstruatie.

Om een overzicht te krijgen wordt er een tabel gebruikt. Hierin schrijft je elke ochtend je temperatuur op. Zo kun je gaan zien wat je normale ochtend temperatuur is, wanneer die stijgt en wanneer je ovulatie eraan komt. Ook kun je hiermee snel zien wanneer je zwanger bent, omdat je temperatuur dan namelijk niet meer daalt naar het pré-ovulatie niveau, maar hoog blijft. De genoteerde temperaturen worden door middel van een lijntje met elkaar verbonden, zodat er een grafiek ontstaat. Je eigen fertiliteitsgrafiek. Sla je per ongeluk een dagje over, dan worden de dag ervoor en de dag erna met elkaar verbonden.

Do’s & don’ts

• Neem je elke ochtend direct na het wakker worden, dus voordat je iets gedaan, gegeten of gedronken hebt, je temperatuur op. Dus steeds op hetzelfde moment.
• Gebruik steeds dezelfde thermometer.
• Meet de temperatuur steeds op dezelfde plaats. Of rectaal, of oraal. Rectaal geeft de meest nauwkeurige meting, maar als je dat niet ziet zitten kun je de temperatuur ook prima oraal meten. Zorg er dan wel voor dat de thermometer goed in de mond ligt, tegen de tongwortel aan, en je je mond dicht houdt.
• De meeste vrouwen gebruiken tegenwoordig een digitale thermometer. Dat is prima, en maakt de meettijd gelijk korter, maar let er wel op dat hij tot op twee cijfers achter de komma nauwkeurig meet. Anders verlies je snel het overzicht en zijn de schommelingen te onduidelijk.

Nadelen ovulatietest & temperaturen

Hoewel bovengenoemde methoden waardevol zijn, kunnen ze ook stress opleveren. Ten eerste omdat de ovulatietest niet altijd even duidelijk is. En omdat ze het liefst meerder keren per dag gebruikt moeten worden. Dat betekent meerdere keren per dag een stress moment en al snel een dagtaak aan over die stickjes plassen. Ook het temperaturen kan stress opleveren en beide methoden zorgen er soms voor dat je het contact met je lichaam verliest, door af te gaan op uiterlijke signalen, in plaats van meer in verbinding te staan met je lijf. En stress kan op zichzelf óók weer van invloed zijn op je cyclus. Mooi is dat. Probeer je de boel in kaart te brengen, stuurt de stress die het oplevert subtiel alles in het honderd….

Lichaamswijsheid

Gelukkig is er ook nog een andere manier om vat te krijgen op je cyclus en te ontdekken wanneer je vruchtbaar bent. Namelijk je lichaam zelf. Waarom niet die taal weer leren kennen en de lichaamswijsheid in ere herstellen? Het hernieuwde vertrouwen in je lichaam en de directe connectie en vertrouwensband ermee, kan alleen maar van positieve invloed zijn op het proces van zwanger worden. Laten we eens kijken hoe het werkt!

Verschillende fasen

Gedurende je cyclus ga je door verschillende fasen heen. En al die fasen brengen uiterlijke kenmerken met zich mee, die je kunt leren herkennen. De duidelijkste is de menstruatie. Die valt moeilijk te missen! De menstruatie betekent het einde van een cyclus en het begin van een nieuwe. Maar naast dit nogal opvallende signaal, zijn er in een cyclus nog veel meer andere tekenen. Subtieler, maar hoe meer je erin oefent, duidelijk waarneembaar.

Afscheiding

Ja. Dat is meestal niet iets waar je het in de supermarkt tussen het brood en de groenten over hebt. Of waar je het überhaubt over hebt. Veel vrouwen zijn zich er totaal niet van bewust dat hun afscheiding gedurende de maand verandert. En dat die een schat aan kennis met zich meebrengt. Je lichaam opnieuw leren lezen, vereist om vertrouwelijker met jezelf te worden. En misschien over een paar ongemakken heen te stappen. Als je op gaat letten, zul je een patroon kunnen gaan ontdekken in wat voor afscheiding je wanneer hebt. Er zit namelijk wel degelijk een logisch ritme in:
.

• DROOG. Vlak na je menstruatie, is er vaak weinig tot geen afscheiding, samen met een ‘droog’ gevoel. Je bent dan ook niet vruchtbaar, want het cervixslijm – sexy woord, niet? – is nodig om het sperma goed te kunnen transporteren.
• KLEVERIG. Daarna kunnen een paar dagen volgen waarin je merkt dat er steeds meer afscheiding komt, en dat het vochtiger, romiger, kleveriger is. Doordat je lichaam naar de eisprong toe steeds meer oestrogeen produceert, wordt het baarmoederslijmvlies weer opgebouwd en wordt de afscheiding meer en vloeibaarder. Dit is een teken dat je lichaam zich klaar maakt voor een nieuwe eisprong
• NAT. Dan heb je wat ze wel een piek-slijm-dag noemen. Het cervixslijm is dan op zijn best en wordt doorzichtig en rekbaar, als rauw eiwit. Rond die tijd kun je er tussen twee vingers slierten van trekken zonder dat het breekt. Nu ben je optimaal vruchtbaar.
• DROGER. Na de eisprong wordt de afscheiding weer van mindere kwaliteit, klonteriger, troebeler en niet meer elastisch. Het werkt toe naar de menstruatie.

Luteale fase

Als je zwanger wilt worden, is het belangrijk dat de luteale fase lang genoeg is, zodat er een mooi baarmoederslijmvlies opgebouwd kan worden. Door goed op de verandering in afscheiding te letten, kun je zien hoe lang deze fase is. Dat is namelijk van ‘droog’, na de menstruatie, tot aan de  piek-slijm-dag, wanneer je eisprong (bijna) is. Meer over de lutale fase en hoe lang een luteale fase moet zijn opdat er een innesteling kan plaatsvinden lees je hier.

Uniek

Voor iedereen is dit patroon ongeveer hetzelfde, maar toch, iedereen is uniek, dus ook hierbij zien we verschillen. Door te gaan bijhouden wat je ziet en voelt, wordt je vertrouwd met jouw eigen patroon. Sommige vrouwen volgen keurig het boekje, anderen gaan van totaal droog naar opeens wit slijm, zonder echt het rekbare eiwit te zien. Is dat bij jou het geval? Zie je nooit het transparante, eiwit-achtige spul? Dan is het slim om naast het observeren van je afscheiding, ook het temperaturen op te pakken. Zodat je het kunt dubbelchecken en meer duidelijkheid hebt over wanneer je ovulatie plaatsvindt. Of je kan aan de slag gaan met de Daysy.

Daysy – Een lichaamsvriendelijke computer

Computertje

De Daysy is een medisch, vrouwvriendelijk computertje waarmee je, naast bovenstaande lichaamssignalen, makkelijk je eigen, unieke cyclus in kaart kunt brengen. Zodat je precies weet waar je staat, wanneer je ovuleert, vruchtbaar bent óf juist niet. Een pluspunt is dat je in vergelijking met bijvoorbeeld de pil, of het mirena spiraaltje, geen synthetische hormonen in je lijf krijgt. En dus ook niet de bijwerkingen daarvan hebt. Fijn! En minpunt is dat ie duur is, zo een 300 euro. Maar dan heb je ook wat.

Leveren de ovulatietest en het temperaturen behoorlijk wat stress op, omdat je er steeds aan moet denken, dingen in kaart moet brengen en grafieken moet tekenen, bij de Daysy is dat niet het geval. Die neemt je alle werk uit handen en berekent de hele boel zelf voor je. Hoe lekker is dat? Het enige dat je hoeft te doen is ’s ochtends, voordat je uit bed gaat (en dat hoeft niet altijd exact op dezelfde tijd te zijn) je basale lichaamstemperatuur te meten door het staafje in je mond te steken en een minuut te wachten. Piept ie? Dan is de meting geslaagd. Vervolgens vergelijkt Daysy jouw gegevens met het geavanceerde algoritme dat 5 miljoen menstruatiecycli en 30 jaar onderzoek bevat. Hierop krijg je voor de aankomende 24 uur te zien of je al dan niet vruchtbaar bent. Per maand zijn er maar zo’n zes dagen waarop je zwanger kunt worden, en daar rekenen ze dan nog twee bufferdagen bij. Alle gegevens worden vastgelegd in de bijbehorende app: DaisyView. En dat is wel errug makkelijk want je hebt gelijk het hele overzicht bij de hand. Afspraak bij de gyneacoloog? Dan heb je gelijk je hele cyclus op een presenteerblaadje. Handig!

Wennen

Je voert zelf externe gegevens in, zoals wanneer je menstruatie begint en hoe lang ie duurt. De eerste tijd moeten jij en  Daysy nog een beetje aan elkaar wennen en zul je meer ‘rode’ dagen hebben. Oftewel: dagen waarop je geen geslachtsgemeenschap moet hebben als je niet zwanger wilt worden. Maar doordat Daysy alle gegevens registreert, leert ze je steeds beter kennen en worden de overzichtjes steeds nauwkeuriger. Waardoor jij een helder beeld krijgt over wanneer je eisprong is, hoe lang verschillende fases duren en hoe je maandelijkse cyclus er voor jou persoonlijk uitziet. Meer weten over de Daysy? Op www.daysynederland.com lees je er alles over!