Miskramen zijn heftig. Niet alleen fysiek, maar ook emotioneel is het een zware dobber. Wanneer je opnieuw zwanger wordt, blijft de roze wolk vaak uit totdat je een goede 12 of 20 weken echo hebt, of soms tot de zwangerschap voldragen is. Wat kan de reden zijn van herhaalde miskramen? Bij slechts 15% van de paren wordt er een medische oorzaak gevonden. Er zijn immers tal van factoren die een rol kunnen spelen: ouderdom, eicel,- en spermakwaliteit, de werking van de schildklier, teveel stress, oxidatieve schade, hormonale verstoringen, infecties, een overactief immuunsysteem, genetische afwijkingen of de vorm van je baarmoeder… We gaan stap voor stap in op al die mogelijke oorzaken. En op wat je er zelf aan kunt doen.
In dit artikel behandelen we punt 1: chromosomale afwijkingen…
–> Gelijk weten waar je moet op letten? Klik hier.
Mogelijke oorzaken van (herhaalde) miskramen:
- In de basis zit het niet goed – chromosomale afwijkingen in het embryo
- Hormonale verstoringen (BPA’s, luteale fase defect, verlaagde progesteronspiegels)
- Oxidatieve stress
- Verstoringen in de energieproductie van de placenta
- Metabole verstoringen (schildklier, insulineresistentie)
- Bloedstollingsproblemen (MTHFR, Antifosfofolipiden syndroom)
- Immuunstoornissen
- Afwijkende vorm van de baarmoeder
- Infecties
1. In de basis zit het niet goed ~ chromosomale afwijkingen
Meiose
Wist je dat er bij een vrouw uit één kiem-eicel vier cellen ontstaan? Eén rijpe eicel en drie poollichaampjes. (De poollichaampjes verdwijnen vanzelf.) Bij de man ontstaan er uit één spermakiemcel vier spermacellen. Dit proces heet Meiose. Tijdens de Meiose wordt het genetisch materiaal niet één, maar zelfs twéé keer gekopieerd. Het genetisch materiaal waar een embryo mee in elkaar gepuzzeld wordt is eigenlijk een kopie van een kopie van de kiemcellen! Dat er geen fouten sluipen in het kopieerproces van het genetisch materiaal luistert nogal nauw en hangt af van bepaalde vitamines en of er voldoende energie is.
Herhaalde (vroege) miskramen zijn in 70% van de gevallen, of meer zelfs, te wijten aan dat soort foutjes. Die fouten kunnen zowel in de eicel als in de winnende spermacel (1) zijn ontstaan. Dat betekent dus dat het probleem ook prima bij de man kan liggen. Dus ook al lijkt alles op het eerste gezicht prima, een superman-spermacel kan toch beschadigd DNA bevatten. DNA fragmentatie noemen ze dat met een duur woord.
DNA fragmentatie wordt helaas niet in alle fertiliteitsklinieken onderzocht (niet in Nederland!), waardoor de oorzaak van herhaalde miskramen soms onontdekt blijft en de vrouw haar lichaam verwijt dat het het vruchtje afstoot. Dat hoeft dus niet persé zo te zijn. Uit een metareview (16 studies) bij in totaal bijna 3000 stellen, blijkt namelijk dat miskramen gerelateerd zijn aan de mate van DNA fragmentatie van het mannelijk zaad. Hoe meer fragmentatie, hoe groter de kans op een miskraam. Omdat het dan in de basis al niet goed zit. Ergens wel logisch, alleen voor veel mensen even omdenken. Dit artikel gaat hier uitgebreid op in. Inclusief wat je zelf kunt doen om te voorkomen dat er foutjes sluipen in het genetisch materiaal van mannelijk zaad (of de eicel).
Vanaf je 35e gaat de eicelkwaliteit nog meer naar beneden
Men schat dat bij vrouwen ouder dan 40 jaar, meer dan de helft van de eicellen chromosomaal abnormaal zijn. (2) Volgens sommige metingen zou het aantal afwijkingen bij vrouwen boven de 40 zelfs 70-80% zijn (3). Wauw, dat is schrikken! Wat een cijfers! En los van welke percentages nou precies juist zijn, men ziet in ieder geval dat vanaf het 30e levensjaar de chromosomale afwijkingen in eicellen exponentieel toenemen. Dat neemt niet weg dat chromosomale fouten ook bij jongere vrouwen voorkomen. Zelfs vaker dan je zou verwachten.
Maar, er is ook goed nieuws. Die chromosomale afwijkingen ontstaan namelijk niet over een langere periode van tijd, zeg, van je geboorte tot je 40e levensjaar. Ze ‘verslijten’ niet, om het zo maar te zeggen. Onderzoek (4) wijst uit dat die afwijkingen maar een paar maanden voor de ovulatie onstaan, tijdens het hierboven besproken Meiose proces!
De veroudering van de eicellen is dus niet het probleem (en in de zin je leeftijd dus ook niet, hoera!) Wat wel het probleem is, is je voorraadkast. En het feit dat die – door je leeftijd – niet meer helemaal tot de nok toe gevuld is met de broodnodige bouwstoffen. Terwijl die wel nodig zijn om de boel soepel te laten verlopen. Heb je bepaalde bouwstoffen niet meer voldoende op voorraad, dan kunnen er tijdens de eicelrijping (of spermaproductie) fouten sluipen in het kopiëerproces van het genetisch materiaal. Maar: aan die tekorten kun je wél iets doen. Wat je kan doen lees je hier.
Algemene adviezen bij herhaalde miskramen
Lifestyle
Met stip op nummer één: zorg voor minder stress. Echt, dit is zó belangrijk als je meerdere miskramen hebt gehad! Hogere cortisol levels hebben is een genetisch dingetje. Het TH-gen, het BDNF-gen en twee MR-genen zijn verantwoordelijk voor de snelheid waarmee je stresshormomen aanmaakt. En het COMT-gen bepaalt hoe snel, of juist traag, je ze weer afbreekt. Het kan dus genetisch bepaald zijn dat jij meer een stresskip bent dan je buurvrouw. Tja. So be it.
De meeste mensen met herhaalde miskramen maken genetisch sneller adrenaline en cortisol aan en/of breken het langzamer af. En, constant verhoogde cortisol levels niet goed voor de baby. Ben je dus stressgevoelig, dan moet jij meer moeite doen om te ontspannen dan je relaxte buurvrouw. Dus. Aan de slag.
- Kijk naar wat jou stress oplevert. Is dat werk? Een te druk sociaal leven? Je relatie? Iets totaal anders? Kijk er eerlijk naar en neem waar mogelijk stappen om het stress-tij te keren.
- Goed om te weten is dat constant in een modus zitten van ‘doorgaan, doorgaan, doorgaan’ ook stress is! Want dan gebruikt produceert je lichaam extra cortisol om jou in de race te houden. Dus: ga elke avond ontspannen voordat je naar bed gaat. Relaxen op doktersadvies. Waarom? Omdat je cortisol levels dan dalen zodat je meer melatonine gaat aanmaken en dieper gaat slapen. En dat wil je! Alleen in je diepe slaap vindt herstel en groei (van een embryo) plaats! In het gratis online programma vind je een aantal oefeningen die je kunt doen. Of beter nog, volg de online fertility yoga cursus en doe dagelijks minimaal tien minuten ontspannende yoga. Zo kun je jezelf weer helemaal ‘zen’ yoga-en. Heerlijk!
Voeding
- Eiwitten – eet meer eiwitten als je (parttime) vega bent. Wees gerust, je hoeft niet gelijk rood vlees te gaan eten om aan meer carnitine – wat ervoor zorgt dat de placenta voldoende energie kan maken – te komen. Je lichaam kan het namelijk ook zelf aanmaken uit de eiwitten L-lysine en methionine. Maar dan moet je er wel voor zorgen dat je genoeg eiwitten binnen krijgt, anders wordt dat wel erg lastig. Maak bijvoorbeeld lekkere eiwit smoothies en voeg meer linzen, noten en zaden toe aan je voeding.
- Insulinegevoeligheid – eet maximaal drie maaltijden. Ja, zónder tussendoortjes. Ben je daar erg aan gewend, bouw het dan langzaam af. Je kunt ook je tussendoortje – aka ‘lekkers’ – direct na je maaltijd eten. Zo eet je niet minder, maar heb je wel minder eetmomenten op een dag. En dat helpt je lijf weer gevoeliger te worden voor insuline. Probeer ook minder snelle koolhydraten en zo min mogelijk suikers te eten. Maar wél 400 gram verse groenten en fruit. Dat allemaal gaat je lijf helpen weer een gezonde relatie aan te gaan met insuline. Dit artikel van het online programma gaat hier dieper op in.
- Darmen – zorg voor een gezonde darmflora. De voorwaarde voor een gezonde darmflora is gezond darmslijmvlies. Dat is de start. Als je van jezelf weet dat het vaak gedoe is met je darmen, boek dan alsjeblieft een (mini)consult! Dan kunnen we via een uitgebreide vragenlijst en eventueel een darmtest kijken wat er precies aan de hand is. Van ons krijg je dan advies hoe je de boel weer op de rit krijgt.
Supplementen
Voorbereiding op de zwangerschap
Het is belangrijk dat je de juiste hoeveelheid van bepaalde stoffen binnenkrijgt. Niet alleen tijdens je zwangerschap, maar ook al ervoor. Zoals je in punt 1 kon lezen spelen lifestyle en voeding voorafgaand aan een zwangerschap een grote rol. Wat je gedurende twee à drie maanden voor de conceptie uitspookt bepaalt namelijk de kwaliteit van het genetisch materiaal van de eicel en sperma. En heeft dus ook invloed op de DNA kwaliteit van het embryootje, wat weer bepaalt of een zwangerschap doorgezet kan worden of niet. In dit artikel lees je in het roze blok waar je op moet letten qua voeding en lifestyle. En welke supplementen eventueel belangrijk voor je kunnen zijn.
De basis
Als voorbereiding op een zwangerschap raad ik het Bijna Zwanger basispakket van Supple aan. Dat is er met visolie of algenolie als je vegetarisch bent). Dat pakket bevat behalve omega-3, een anti-oxidanten complex en een multi met actieve B’s. Waarom precies deze multi en geen andere orthomoluculaire multi? Dat lees je hier. Zie ook opmerking onderaan over foliumzuur. Ben je pril zwanger en heb je meerder miskramen gehad? Stuur een mailtje naar rika@fitforfertility.nl, dan ontvang je het supplementen protocol dat ik vanaf een positieve zwangerschapstest aan vrouwen met een historie van herhaalde miskramen voorschrijf.
Wat nog meer?
- Magnesium Heb je miskramen gehad, dan is magnesium een hele belangrijke voor je. Welke vorm het best is lees je hier.
- Natuurlijke progesteron crème.. Ben je vaak gestresst of heb je een kortere luteale fase? Gebruik je nog geen utrogestan of een ander progesteronmiddel (wordt voorgeschreven in een traject)? Dan kan een natuurlijke progesteron crème (zie shop) je helpen om je progesteron niveau hoog te houden tijdens de zwangerschap. Lees goed de gebruiksaanwijzing!
- L-lysine. Ben je vegetarisch en/of herken je jezelf in twee of meer dingen uit het L-lysine tekort lijstje? Koortslip, herpesblaasjes, soms aften in de mond, gevoelig zijn voor infecties, ijzergebrek waarbij ijzersuppletie niet voldoende resultaat heeft, gebrek aan eetlust, veel piekeren of een eetpatroon met weinig eiwitten. Neem dan extra L-lysine. Heb je geen infectie, neem dan 500 mg L-lysine per dag. Heb je die wel, neem dan 1500 mg per dag. Let op: neem L-lysine nooit bij een maaltijd, maar altijd een half uur ervoor of, beter nog, voor je naar bed gaat.
- L-carnitine. Carnitine zorgt ervoor dat de placenta voldoende energie kan aanmaken. In het anti-oxidanten complex van Supple zit L-carnitine. Dit complex raad ik sowieso aan in het geval van herhaalde miskramen. Suppleer eventueel apart L-carnitine bij, maar overleg eerst met een therapeut.
Foliumzuur: opgepast, let op de vorm!
Check even welke vorm van foliumzuur je nu neemt. Neem je ‘gewoon’ foliumzuur? Niet doen! Het kan averechts werken. Hier lees je precies waarom.
REFERENTIES
(1) The effect of sperm DNA fragmentation on miscarriage rates: a systematic review and meta-analysis. Lynne Robinson, Ioannis D. Gallos, Sarah J. Conner, Madhurima Rajkhowa, David Miller, Sheena Lewis, Jackson Kirkman-Brown, Arri Coomarasamy Human Reproduction, Volume 27, Issue 10, October 2012, Pages 2908–2917
(2) Kuliev A, Zlatopolsky Z, Kirillova I, Spivakova J, Cieslak Janzen J. Meiosis errors in over 20,000 oocytes studied in the practice of preimplantation aneuploidy testing. Reprod Biomed Online. 2011 Jan;22(1):2-8.
(3) Fragouli E, Alfarawati S, Goodall NN, Sánchez-García JF, Colls P, Wells D. The cytogenetics of polar bodies: insights into female meiosis and the diagnosis of aneuploidy. Mol Hum Reprod. 2011 May;17(5):286-95. (“Fragouli 2011”).
(4) Nagaoka SI, Hassold TJ, Hunt PA. Human aneuploidy: mechanisms and new insights into an age-old problem. Nat Rev Genet. 2012 Jun 18;13(7):493-504; Fragouli 2011;
