AMH, zegt het werkelijk iets over je eicelreserve?

AMH zou iets moeten zeggen over je eicelreserve, of je goed hormonaal te stimuleren bent als je in een traject zit en of de overgang al dan niet op loer ligt. Maar ondertussen zijn de meeste fertiliteitsklinieken het er over eens dat 1 enkele AMH waarde eigenlijk niets zegt over de staat van je vruchtbaarheid. Hoe zit het nu eigenlijk, en wat kan je doen?

–> Gelijk weten wat je zelf kan doen? Klik hier.

AMH

Wat is AMH?

AMH is een eiwit dat wordt geproduceerd door cellen in de follikels van je eierstokken. En tegenwoordig kun je laten meten hoeveel AMH je aanmaakt. Die AMH-testen werden hip na een onderzoek in 1990. Tijdens dat onderzoek kwamen ze in een IVF traject een verband tegen tussen hoeveel eitjes er na ovariële stimulatie rijpten en de bijbehorende AMH-niveaus. De conclusie was dat wanneer je AMH-waarden laag waren, je automatisch ook weinig eicellen op voorraad had. En dus geen goede kandidaat voor een IVF-ICSI traject was. Want als je weinig eicellen had, viel er ook weinig te stimuleren tijdens een traject – aldus die artsen. Dit waren hun – toenmalige – conclusies:
.

• Normale AMH-niveaus (1,5 tot 4,0 ng/ml) betekenden verhoogde vruchtbaarheid en dus perfect kandidaatschap voor vruchtbaarheidsbehandelingen.
• Laag-Normale AMH-niveaus (1 tot 1,5 ng/ml) betekende minder eicellen in de voorraadkast, maar nog steeds een vrij grote kans op zwanger worden.
• Zeer lage AMH-niveaus (minder dan 0,5 ng/ml) betekende een lage eicel reserve en weinig kans op  een zwangerschap. Tevens niet zo geschikt voor fertiliteitsbehandelingen.

.
Gelukkig zijn veel fertiliteitsartsen het er ondertussen over eens dat een lage AMH meting niet alles zegt over je eicel reserve en of je in aanmerking komt voor een traject of niet.

Want wat blijkt? Uit nieuw onderzoek blijkt dat die AMH waardes helemaal niet zo statisch zijn als ze lijken. Je lifestyle, het punt waarin je je in je menstruatiecyclus bevindt en nog een hele hoop andere factoren  beïnvloeden de metingen. Vanuit wat ik in mijn praktijk zie kan ik dat absoluut bevestigen. Laatst kwam er iemand op consult met een AMH-waarde van 1. Vrij laag dus. Maar bij een volgende meting kreeg ze opeens te horen dat ze een AMH-waarde van 2 had! Hoe kan dat nou?

Kijk, die AMH-niveaus blijken het hoogst te zijn wanneer de follikels zich nog in een mini stadium bevinden en minder dan 4 millimeter zijn. Wanneer de follikels groter worden vertraagt, of stopt, de productie van AMH. En als de follikels 8 millimeter meten, is er soms helemaal geen AMH productie meer. Nogal een verschil! Dus, nogal wiedes ook dat het moment waarop je zo’n AMH test doet verschillende resultaten oplevert. De timing  van de meting is dus super belangrijk.

Enkel AMH meten heeft weinig zin

Eén enkele  AMH meting zegt dus bijster weinig over of je al dan niet een grote eicelreserve hebt. Of tegen de overhang aanhikt. De enige manier waarop AMH-metingen nuttig kunnen zijn, is door er verschillende achter elkaar te doen, zodat je kan zien hoe je door je cyclus heen AMH aanmaakt. Maar andere metingen zijn ook belangrijk. In veel (buitenlandse) klinieken wordt ook FSH, LH en inhibine-B gemeten en een antrale follikel meting gedaan. Kan pas krijg je een goed beeld!

Wat is inhibine-B, FSH en LH?

• FSH of follikelstimulerend hormoon zorgt er bij een vrouw voor dat follikels rijpen en groeien. Een verhoogde FSH-spiegel kan wijzen op veroudering van de eierstokken;
• Daarop zorgt het LH hormoon voor de ovulatie en de aanmaak van het corpus luteum – ook wel het ‘gele lichaam’ genoemd. Dat gele lichaam maakt progesteron aan, wat belangrijk is voor een goed baarmoederslijmvlies.
• Inhibine B is een eiwit dat gemaakt wordt in de zich ontwikkelende follikels tijdens de follikelfase. Die follikels worden ook ‘het follikelcohort’ genoemd. Inhibine B zorgt ervoor dat de afgifte van FSH weer geremd wordt. Een lage inhibine B waarde wijst op een afname van ‘het follikelcohort’, dat is het aantal follikels dat in de follikelfase begint te rijpen.
• Antrale follikel meting: tijdens een vaganinale echografie op de tweede of derde dag van de cyclus worden het aantal antrale follikels (TAF) een voor een geteld. Dat zijn de follikels die zich net voor het stadium van de rijpe follikel bevinden en die dus een eisprong kunnen uitlokken. Hoe ouder je bent, hoe minder follikels er klaar zitten.

In de overgang?

Zit je tegen de overgang aan, dan voldoe je aan de volgende kenmerken:

• Weinig antrale follikels
• Erg lage AMH-waardes
• Lagere inhibine- B waardes
• Verhoogde LH-spiegels, waardoor een follikel niet, of niet voldoende, tot ontwikkeling komt
• Verhoogde FSH waarden.

Maar: FSH waardes van boven de 15 U/l betekent heus niet gelijk dat je in de overgang zit. Het FSH moet dan steeds hoger zijn dan 30 U/l én de LH/FSH-verhouding ook meestal groter dan 1 op 5. Best nog veel om aan te voldoen 😉

En te hoge AMH-niveaus dan?

Want die komen dus ook voor, te hoge waarden. We hebben het dan over waarden van meer dan 4 ng/l. Vaak zien we die hoge waardes terug bij vrouwen met PCOS. Als je PCOS hebt, maak je veel meer kleine follikels aan, en dus ook meer AMH. Want dat wordt gemaakt in de cellen van je follikels. Meer follikels, is meer AMH. Met hoge AMH waardes kun je een grotere kans lopen op overstimulatie tijdens een traject.

Oorzaken van lage AMH waarden

Oorzaak nummer één: veroudering. Tja, niks aan te doen. Maar ook genetische én lifestyle factoren hebben een vinger in de pap. Toxines bijvoorbeeld, niet zo fijn. Of roken. En ook chemotherapie kan de eicelreserve beïnvloeden en zo de AMH waarden verlagen. Stress, slecht voor alles en iedereen, slechte voeding – en net te vaak die vette hap op je bord – slechte doorbloeding van je eierstokken of hormonen die van de wap zijn… allemaal hebben ze hun invloed op de AMH-niveaus. Gelukkig kun je daar zelf wat aan doen met voeding, suppletie en lifestyle.

Conclusie

Stel, je komt terug met een AMH uitslag die ver beneden pijl is. En het doembeeld van een naderende overgang, ondanks dat je nog een jonge blom bent.

Laat je niet gek maken!

Zit een vroege overgang niet in de familie en ben je 37 of jonger, dan is er nog niet gelijk iets om je druk over te maken. Denk aan hoe de AMH waardes fluctueren gedurende je cyclus, en aan hoe weinig één zo’n meting nou helemaal zegt. Check met je arts of er meer factoren gemeten kunnen worden, zodat je een duidelijker beeld krijgt. Je zou kunnen vragen om een meting van Inhibine- B, van FSH (op dag drie van je cyclus!) en LH. Misschien kom je met jouw AMH waardes niet in aanmerking voor stimulatie. Maar zolang je ovuleert maak je elke maand kans op een natuurlijke zwangerschap als er verder geen ’technische’ problemen ontdekt zijn bij jou of je partner.

Bovendien kun je zelf je eicelkwaliteit bevorderen. En de eicellen díe je hebt, super-eicellen maken! In mijn praktijk zie ik steeds weer dat wanneer stellen aan de slag gaan met voeding, stressreductie en een specifiek supplementen regime, hun vruchtbaarheid met sprongen vooruit gaat!