Is je menstruatiecyclus onregelmatig?
Probeer je zwanger te worden, en wil je je lichaam optimaal voorbereiden op een gezonde zwangerschap?
Ben je gestopt met de Pil – maar blijft je cyclus uit?
Zit je in de perimenopauze en kun je wel wat ondersteuning gebruiken?
Gelukkig zijn er tal van natuurlijk alternatieven om je hierin te ondersteunen. Hieronder een overzicht van vrouwvriendelijke kruiden die allen werken op het balanceren van de hormonen en de boel weer in het gareel kunnen krijgen. Deze kruiden worden al duizenden jaren gebruikt in de Ayruveda en TCM (Tradionele Chinese geneeskunde) gebruikt. Het gaat om Vitex Agnus castus, Angelica Senesis, Rhodiola Rosea en Shatavari. Zelf zet ik de kruiden (bijna) nooit apart in, maar in combi in de vorm van het supplement Femme (zie shop). Femme bevat alle vier de kruiden in lagere doseringen. Samen vormen ze een soort krachtpaster. Maar laten we deze kruiden eerst eens afzonderlijk eens onder loep nemen met hun do’s & don’ts:
Vitex agnus castus
Vitex is befaamd om zijn hormoon-balancerende werking. Het kruid werkt direct op de hypofyse, die communiceert met andere klieren over hoeveel hormonen er aangemaakt en afgegeven moeten worden. Maar als die communicatie misloopt, wat je vaak ziet na het gebruik van de Pil, raakt de boel ontregeld. Vitex helpt ook om meer progesteron aan te maken, een vrouwelijk hormoon dat super belangrijk is om zwanger te worden en te blijven. Bovendien helpt het om de tweede fase van je cylcus (de luteale fase) te reguleren. Een te korte luteale fase zorgt ervoor dat er geen innesteling plaats kan vinden. Progesteron helpt bij de uitrijping van het baarmoederslijmvlies, maar als de luteale fase te kort is en progesteron alweer afneemt, start je menstruatie in plaats van een eventuele zwangerschap. Vitex helpt die fase te verlengen, mocht dat nodig zijn in jouw geval. Bij amonerrhea, uitblijvende menstruatie, kan vitex ook goed werken, door de hypofyse weer goed te leren communiceren met je eierstokken. Ook PMS klachten verminderen bij gebruik van Vitex. Tijdens de perimenopauze helpt dit kruid tegen de welbekende opvliegers, overvloedig bloeden en depressie. Vitex op zichzelf (niet in combi met andere kruiden) is wel een relatief langzaam werkend kruid. Eigenlijk moet je het tussen de drie a zes maanden nemen om verandering in je cycli of verbetering van symptomen te zien.
Wanneer neem je vitex niet?
- Bij PCOS. Heb je PCOS, wees voorzichtig. Vitex kan het LH (luteïniserend hormoon) verhogen, een hormoon dat bij sommige types van PCOS al te hoog is.
- Als je aan de pil bent. Vitex gebruiken als je aan de pil ben heeft geen zin omdat de synthetische hormonale pil de natuurlijke hormoonproductie van je lichaam vervangt en je hormoon systeem onderdrukt.
- Als je stimulatie hormonen gebruikt. IVF-medicijnen stimuleren de eierstokken al. Vitex erbij kan overstimulatie veroorzaken.
- Gebruik je antipsychotica medicijnen of Parkinsonmedicatie, dan wordt het eveneens afgeraden.
- Als je na langdurig gebruik van de pil afkomt. Geef je hypofyse eerst een maand of drie de tijd om zelf met je eierstokken te gaan communiceren vooraleer je met Vitex begint!
- Bij zwangerschap is geen onderzoek gedaan en er wordt dan standaard geadviseerd het kruid te vermijden.
Waar moet je op letten?
- Neem vitex in de ochtend.
- Neem elke maand een pauze. Neem elke maand een pauze van vijf dagen van het kruid. Als je regelmatig ongesteld wordt, neem dan vijf dagen vrij vanaf de eerste dag van je menstruatie. Als je geen normale menstruatie hebt, doseer dan 25 dagen aan / 5 dagen vrij, neem dan nog eens vijf dagen vrij vanaf de eerste dag van uw menstruatie. Deze gepulseerde dosering voorkomt verzwakking van het effect van het kruid op de hypofyse.
Dong Quai
Ook wel de vrouwelijke ginseng genoemd, is dit kruid een ware alleskunner voor vrouwen. Het is een van de beste kruiden om de cyclus weer in balans te krijgen en fertiliteit te verhogen. Het stimuleert de doorbloeding van het bekken, helpt de baarmoeder te versterken en een afwezige of onregelmatige cyclus te normaliseren. Een teveel aan oestrogeen wordt uitgebalanceerd, wat een goed teken is voor iedereen met oestrogeendominantie, vaak gelinkt aan PCOS en andere fertiliteitsuitdagingen. Maar Dong Quai helpt ook om je botten sterk te houden, werkt als een afrodisiac en voedt je bloed, zodat je je ook ná je menstruatie energiek voelt in plaats van ‘leeggelopen’.
Wanneer neem je Dong Quai niet?
- Als je bloedverdunners gebruikt.
- Als je stimulatie hormonen gebruikt.
- Als je een voorgeschiedenis van borstkanker of eierstokkanker hebt.
- Bij zwangerschap is onvoldoende onderzoek gedaan en er wordt dan standaard geadviseerd het kruid te vermijden.
Waar moet je op letten?
- Neem don Quai in de ochtend.
- Neem elke maand een pauze van vijf dagen van het kruid, tijdens je menstruatie. Als je regelmatig ongesteld wordt, neem dan vijf dagen vrij vanaf de eerste dag van je menstruatie. Als je geen normale menstruatie hebt, doseer dan 25 dagen aan / 5 dagen vrij, neem dan nog eens vijf dagen vrij vanaf de eerste dag van uw menstruatie.
Rhodiola Rosea
In bergdorpen in Siberië werd altijd een bosje Rhodiola wortels gegeven aan verliefde, nog ongehuwde koppels. Zo stimuleerden ze de vruchtbaarheid en de gezondheid van de toekomstige generatie. Rhodiola werkt namelijk direct in op het endocrine stelsel en het op orde brengen van de cylcus. Daarnaast is Rhodiola bekend om zijn vermogen fysieke en mentale stress te doen afnemen. Stress is een van de grootste stuikelblokken voor de gezondheid van de westerse mens, en onze hormonen en fertiliteit zijn uiterst gevoelig voor stress. Als je namelijk de hele tijd het gevoel hebt dat je voor je leven moet rennen, gaat je lichaam niet rustig zwanger zitten zijn, maar richt haar pijlen op overleven. Rhodiola kan helpen om beter bestand te zijn tegen deze invloeden. Stressreductie, hormoonbalans, meer energie en uihoudingsvermogen… allen resultaten van Rhodiola en prachtig ter voorbereiding van een zwangerschap.
Rhodiola behoort tot de meest onderzochte adaptogenen. Meer dan 200 verschillende soorten rhodiola zijn geïdentificeerd en ten minste 20 variaties zijn als medicijn terug te vinden in traditionele geneeswijzen. De gezondheidsclaim voor Rhodiola rosea is door de EFSA (European Food Safety Authority) gedefinieerd als zijnde bij te dragen aan een ‘optimale mentale en cognitieve conditie’.
Wanneer neem je Rhodiola niet?
- Als je bijnier uitputting hebt. Rodhiola in hoge doseringen is dan te heftig omdat het stimuleert, terwijl je juist rust nodig hebt. Ashwangandha is dan een beter alternatief!
- Bij zwangerschap is geen onderzoek gedaan en er wordt dan standaard geadviseerd het kruid te vermijden.
Waar moet je op letten?
- Neem Rhodiola in de ochtend.
- Rhodiola in hogere doseringen kan de werking van antidepressiva en bloeddrukverlagende en bloedglucose verlagend medicijnen versterken.
Shatavari
Een vrouwenkruid uit India met de bijnaam ‘zij die duizend echtgenoten had’, doelend op de libido,- en fertiliteitsverhogende kwaliteiten van deze plant. Al duizenden jaren wordt Shatavari in de Ayurveda gebruikt om de vruchtbaarheid te verbeteren en hormoonblans te herstellen. Shatavari is en super voedend kruid, in bijna alle gevallen geweldig voor de vrouw, zowel ter voorbereiding op een zwangerschap, voor algemene hormonale gezondheid, maar ook voor borstvoedende moeders en vrouwen in de overgang. Shatavari reguleert het oestrogeen gehalte in het lichaam, wat de cylcus terug kan brengen naar haar natuurlijke ritme. Tijdens de perimenopauze kan shatavari ingezet worden om een nieuwe hormonale balans te vinden worden en opvliegers en slapeloosheid binnen de perken te houden. Ook helpt dit kruid om beter met stress om te gaan, het bloed te zuiveren, de spijsvertering beter te laten verlopen en ontstekingen in de voortplantingsorganen te kalmeren.
Wanneer neem je Shatavari niet?
Bij zwangerschap is geen onderzoek gedaan en er wordt dan standaard geadviseerd het kruid te vermijden. Dit gezegd zijnde, ken ik verschillende ayuvedische artsen die het tijdens de zwangerschap wel voorschrijven.
‘Femme’: de combi van de 4
Wanneer neem je Femme niet?
- In een traject waarin je stimulatie hormonen gebruikt.
- Als je de pil neemt: het Femme supplement heeft dan geen zin!
- Bij bijnieruitputting. Als je merkt dat het supplement je over-stimuleert: stop ermee
Bij zwangerschap is onvoldoende onderzoek gedaan en er wordt dan standaard geadviseerd het kruid te vermijden. Dus stop ermee, of vanaf een terugplaasting, of vanaf een positieve zwangerschapstest (dus week vier) als je natuurlijk zwanger wilt worden.
- Als je bloedverdunners gebruikt
- Als je een voorgeschiedenis van borstkanker of eierstokkanker hebt
- Als PCOS hebt
- Als je bloeddrukverlagers, bloedsuikerverlagers, anti-depressiva of antipsychotica slikt
Waar moet je op letten?
- Neem Femme in de ochtend.
- Neem elke maand een pauze van vijf dagen van het kruid, tijdens je menstruatie. Als je regelmatig ongesteld wordt, neem dan vijf dagen vrij vanaf de eerste dag van je menstruatie. Als je geen normale menstruatie hebt, doseer dan 25 dagen aan / 5 dagen vrij, neem dan nog eens vijf dagen vrij vanaf de eerste dag van je menstruatie.
- Stop met de kruiden na +/- 3 a 4 maanden. Dan zou een reset moeten gebeurd zijn. Heb je dan geen resultaat, dan zijn er andere onderliggende oorzaken die aangepakt moeten worden, zie onder.
Goed om te weten!
Het uitrijpen van follikels duurt 100 dagen. Alles wat invloed heeft op eicelkwaliteit en je cyclus (stressreductie, voeding, supplementen, kruiden) moet je dus eigelijk minimaal 100 dagen toepassen voor een optimaal resultaat, ook deze kruiden.
MAAR. Alleen deze kruiden gebruiken zonder je hormonale eco-systeem op orde te brengen door je voedingspatroon aan te passen gaat alleen maar tijdelijk zoden aan de dijk zetten! Als je stopt met de kruiden zonder dat er iets aangepast is in je leef- en/of voedingspatroon zullen je symptomen terugkomen. Gebruik deze kruiden als ondersteuners terwijl je de oorzaak van je probleem aanpakt.
REFERENTIES
https://www.naturafoundation.nl/kenniscentrum/monografie/?monografieid=109
Lara briden, Period repair
https://www.naturafoundation.nl/kenniscentrum/artikelen/?newsid=7782
https://www.sohf.nl/nutrient/rhodiola
https://www.naturafoundation.nl/kenniscentrum/monografie?monografieid=1
Gaitonde BB,.Jetmalani MH. Antioxytocic action of saponin isolated from Asparagus racemosus Willd (Shatavari) on uterine muscle. Arch Int Pharmacodyn Ther 1969;179:121-9
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4027291/